poniedziałek, 4 sierpnia 2025

"Mit normalności. Trauma, choroba i zdrowie w toksycznej kulturze", Gabor Mate i Daniel Mate

“Mit normalności” to lektura będąca podsumowaniem wieloletniej praktyki lekarskiej Gabora Mate - uznanego specjalisty w dziedzinie leczenia traumy i uzależnień. Książkę pisał wraz ze swoim synem Danielem. Jak powiedział w jednym z wywiadów, proces pisania był dla niego tak dużym wysiłkiem, że miał wrażenie, iż albo on dokończy książkę albo książka wykończy go. Ten zabarwiony czarnym humorem komentarz nie był bezzasadny. W książce pokazuje on, jak wiele z tego, co w naszej kulturze uznaje się za “normalne” (styl życia, tryb pracy, sposób wychowywania dzieci, relacje społeczne), jest w rzeczywistości szkodliwe dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego. Powszechne zachowania, obyczaje i zjawiska społeczne uznane za normalne są wg. niego nie tyle normą a znormalizowaniem czegoś, co jest głęboko toksyczne i szkodliwe. 

Czytając książkę, można faktycznie popaść w przygnębienie, bo jak pokazują badania naukowe połączone z wieloletnim doświadczeniem klinicznym autora, wiele współczesnych dolegliwości od depresji, przez uzależnienia, choroby nowotworowe i autoimmunologiczne ma swe źródło w niedostrzegalnej traumie wynikającej właśnie z owego “znormalizowania”.

Mimo wszystko polecam, bo jak mówi stare porzekadło “świadomość matką zmiany”, a sama książka nie jest tylko ponurą diagnozą stanu współczesnego społeczeństwa, ale też drogowskazem ku głębszemu zrozumieniu siebie, współczuciu i uzdrowieniu.

Jeśli ktoś nie będzie czuł się na siłach, by stawić czoła 543 stronom, to gorąco polecam następujące rozdziały:

  • WSTĘP Dlaczego normalność jest mitem?

  • ROZDZIAŁ 1 Ostatnie miejsce, w którym chciałbyś być: oblicza traumy

  • ROZDZIAŁ 2 Życie w niematerialnym świecie: emocje, zdrowie oraz jedność ciała i umysłu

  • ROZDZIAŁ 7 Traumatyczne napięcie: więź kontra autentyczność (w tym rozdziale można znaleźć między innymi bazującą na badaniach naukowych listę cech osobowości, które najczęściej występują u osób z chorobami przewlekłymi, autoimmunologicznymi, nowotworowymi)

oraz z szczególnym podkreśleniem

  • ROZDZIAŁ 23 Amortyzatory społeczeństwa: dlaczego kobiety mają gorzej?

Gdybym miała polecić tylko jeden z powyższych rozdziałów, to ZDECYDOWANIE byłby to ROZDZIAŁ 23, który wg. mnie powinni obowiązkowo przeczytać wszyscy.